حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالفضل هادی‌منش، مدیر مطالعات و برنامه‌ریزی پژوهشی حوزه‌های علمیه شامگاه ۸ خردادماه در نشست «نخبگان و مسئله هویت»، که با حضور مسئولان مراکز نخبگانی در حوزه و بنیاد ملی نخبگان برگزار شد، گفت: مباحث نخبگان، همواره به صورت نخبگانی مطرح شده است یعنی همواره صرفاً در جامعه نخبگان و بین خود ایشان مطرح شده است ولی می‌توان آن را از فضای نخبگانی به میدان گفتمانی بکشانیم.
وی با بیان اینکه معمولا در تعریف نخبه، همواره به دنبال تعاریف فردی از نخبه بوده ایم، اظهار کرد: سخن این است که به جای تعاریف مکرر از فرد نخبه، به سراغ جامعه نخبگانی با ترسیم آرمان های این جامعه برای دستیابی به تمدن نوین اسلامی و انقلابی برویم.
هادی‌منش با بیان اینکه شاخص اصلی نخبگانی تاثیرگذاری است و نه معدل و نمرات آموزشی و شرکت در آزمون ها و المپیادهای علمی چون اساسا نخبگان افرادی بوده‌اند که سیستم‌های بسته آموزشی و فرآیندهای یکنواخت و نمره‌محور را برنتافته و همواره در مسیر رشد خود خارج از این بسترها بوده اند سیستم های آموزشی آنان را از تلاش عمیق علمی خود بازنداشته است.
وی تصریح کرد: با نگاه شبکه‌ای و هویت جمعی، ارزیابی عملکرد جامعه نخبگانی قابل سنجش و ارزیابی است و اضافه کرد: نخبگی فرایندی تعیینی نیست بلکه تعینی است و به‌تدریج تحقق می‌یابد. اگر به اجبار بخواهیم این مسیر را مسیر تعیینی ببینیم، سبب بروز خسارات و آسیب‌هایی خواهد شد.
وی تاکید کرد: مدل پویا و فعالی از آموزش به نام آموزش پژوهش‌محور که آن را در معاونت پژوهش حوزه در دست طراحی و برنامه ریزی است می‌تواند مسیر نخبگانی را به صورت تدریجی و تعینی هموار سازد. ایجاد روحیه خلاق برای تربیت نسلی پژوهشگر، یکی از مهم‌ترین هدف‌های رسیدن به نخبگی به طور واقعی و حقیقی است. رسیدن به این مهم نیازمند بستری مناسب دارد که در آن، استاد انگیزه کافی برای هدایت روند علمی پژوهشگر برای نیل به نخبگی است.
وی ادامه داد: این هدایت علمی در آموزش پژوهش محور سبب می شود که جریان آموزش در مدار سطحی نازل مبتنی بر محفوظات قرار نگیرد. یکی از مهم‌ترین آسیب‌ها در مراکز علمی، تأکید بر فرآیندهای آموزشی حافظه محور و انتقال داده‌های علمی به دانش پذیران است که نتیجه ای جز انتزاعی شدن آموزش ندارد و بدون اینکه کاربردها و کارکردهای دانش ها در فرد نهاد پیدا کند، صرفاً داده‌های علمی منتقل می‌شود.
مدیر مطالعات و برنامه‌ریزی پژوهشی حوزه‌های علمیه در توضیح این رویکرد و تاثیر آن بر فرآیند نخبگی افزود: رویکرد آموزش پژوهش‌محور، رویکردی مبتنی بر آموزش فعال و پویا در انتقال و پردازش دانش از طریق استاد به دانش پذیر است که با حفظ سنت های اصیل و مهم آموزشی و پژوهشی حوزه، در کنار آموزشِ با محوریت متن علمی، تحقیق را نیز به طور همزمان عمق می بخشد و روحیه حقیقت‌جویی، پرسش‌مند بودن، پرسشگر شدن، پشتکار داشتن و فرا گرفتن مهارت‌های مورد نیاز را در پژوهشگر به وجود آورد و گام به گام، مسیر را برای نخبه شدن فرد، هموار و دست یافتنی سازد.
