بسم الله الرحمن الرحیم

پژوهش بایستی هم برای رسیدن به اوج قلّه‌ی علم و ایجاد مرجعیّت علمی و هم باید برای حلّ مسائل جاری کشور باشد. مقام معظم رهبری

نیازسنجی علوم انسانی – اسلامی

معرفی نیازسنجی‌ها

شناسایی اولویت‌های پژوهشی، در برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری تحقیقات پژوهشی نقشی مهم و تاثیرگذار دارد؛ در هر برنامه‌ریزی تحقیقاتی، نخستین پرسش پس از شناخت موضوع، اهمیت و اولویت آن در مقام پژوهش است. نیازها و انتظارات جامعه، مدیران و برنامه‌ریزان پژوهشی را به سمتی سوق می‌دهد که برای شروع یک پروژه علمی و سرمایه‌گذاری معنوی و مادی در آن، اولویت پژوهشی آن را معین کنند و از انجام تحقیقات موازی، تکراری و با اولویت‌های کمتر جلوگیری کنند.

معاونت پژوهش حوز‌ه‌هاي علميه با عنايت به جايگاه و اهميت اين مسئله، اجراي طرح‌هاي «نيازسنجي پژوهشي دانش‌هاي حوزوي» را در اولويت برنامه‌هاي خود قرار داد و نخستين اثر مرتبط با اين طرح را با عنوان «اولويت‌هاي پژوهشي دانش فقه» در سال 1391 منتشر ساخت.

استمرار و تکميل اين طرح در سال‌هاي آينده، همچنان در دستور کار معاونت پژوهش بوده و تاکنون ده اثر با موضوع نیازسنجی دانش‌های حوزی تدوین شده است. عناوين اين طرح‌ها که منتشر و به جامعه علمي ارائه شد عبارتند از:

 

  1. اولویت های پژوهشی فقه
  2. اولویت‌ های پژوهشی تفسیر و علوم قرآن
  3. اولویت‌ های پژوهشی مناسبات دین و روان‌شناسی
  4. اولویت‌ های پژوهشی اقتصاد اسلامی
  5. اولویت‌های پژوهشی نظام تعلیم و تربیت در حوزه علمیه
  6. اولویت‌های پژوهشی ادبیات داستانی در حوزه دین
  7. اولویت‌ های پژوهشی فقه سیاسی
  8. اولویت‌ های پژوهشی کتاب اصول فقه
  9. اولویت‌ های پژوهشی علوم حدیث
  10. اولویت‌های پژوهشی دانش کلام

فایل این کتاب‌ها در همین سایت معاونت پژوهش بارگذاری شده است؛ همچنین این اولویت‌ها با قابلیت جستجو در سامانه نیازسنجی به تارنمای  Needs.ismc.ir در دسترس هستند.

در ادامه این مسیر مدیریت مطالعات و برنامه‌ریزی پژوهشی از سال 1399 با تغییر رویکرد در تهیه نیازسنجی‌ها، نیازسنجی دانشی دیگر را نیز در دستور کار قرار داده است که به مرور زمان به کارهای سابق اضافه خواهد شد.

نیازسنجی‌های دانشی جدیدی نیز در حال تهیه و تنظیم است که عبارتند از:

  1. اولویت‌های پژوهشی دانش مشاوره
  2. اولویت‌های پژوهشی دانش مطالعات اجتماعی
  3. اولویت‌های پژوهشی دانش رجال
  4. اولویت‌های پژوهشی دانش هنر
  5. اولویت‌های پژوهشی دانش مدیریت
  6. اولویت‌های پژوهشی دانش اخلاق
  7. اولویت‌های پژوهشی دانش فلسفه
  8. اولویت‌های پژوهشی دانش تاریخ و سیره
  9. اولویت‌های پژوهشی دانش نحو و بلاغت
  10. اولویت‌های پژوهشی دانش صرف و فقه اللغه

همچنین نیازسنجی و تعیین اولویت‌های پژوهشی دینی – فرهنگی استان‌ها (به صورت مستقل در هر استان) در سال 1400 تهیه شد و در سال 1401 در استان‌های مختلف پیگیری می‌شود که نتایج آن از همین طریق به اطلاع خواهد رسید.