پژوهش برای رشد و بالندگی هر نهادی علمی ضروری است

به مناسبت فرارسیدن هفته پژوهش، نشست خبری حجت الاسلام والمسلمین سیدحسین میرمعزی معاون پژوهش حوزه های علمیه در کتابخانه حضرت آیت الله بروجردی قم برگزار شد.

حجت الاسلام والمسلمین میرمعزی در این نشست اظهار داشت: مقارن با هفته پژوهش، معاونت پژوهشی حوزه های علمیه با همکاری شورای هماهنگی مراکز پژوهشی حوزوی تصمیم گرفتند که نمایشگاهی را برای دستاوردهای پژوهشی مراکز مهم پژوهشی حوزه در مصلی قدس قم برقرار کنند.

معاون پژوهش حوزه های علمیه افزود: اولا نیاز به تأکید بیش از این نیست که بحث پژوهش برای هر نهاد علمی بسیار اساسی است، چراکه حیات، بقاء و بالندگی هر نهاد علمی به آن بستگی دارد و اگر پژوهش که نتیجه آن تولید فکر است نباشد، نمی توان به آن مرکز، یک نهاد علمی زنده نام گذاشت.

ایشان با تأکید بر این که پژوهش برای رشد و بالندگی هر نهادی علمی ضروری است، ابراز داشت: هفته پژوهش هم برای اهمیت این مقوله است؛ ما در هفته پژوهش امسال برای نخستین بار ایام هفته پژوهش را به نام یکی از موضوعات مورد نیاز جامعه و نظام اسلامی اسم گذاری کرده ایم.

وی عنوان داشت: در حقیقت از سوی معاونت پژوهش حوزه یک حرکت وسیعی در سطح حوزه های علمیه سراسر کشور آغاز شده که در تمام استان ها و شهرستان ها و مدارس همه سعی کنند در چارچوب موضوعات ارائه شده، برنامه های خود را تنظیم کنند تا هماهنگی بیشتری را شاهد باشیم.

معاون پژوهش حوزه های علمیه در ادامه یادآور شد: روز شنبه 25 آذرماه به نام «پژوهش، حوزه و حوزه پژوهش»، یکشنبه «پژوهش، حوزه و نظام اسلامی»، دوشنبه «پژوهش، حوزه و بین الملل»، سه شنبه «پژوهش، حوزه و جامعه اسلامی»، چهارشنبه «پژوهش، حوزه و فناوری و فضای مجازی» و پنج‌شنبه «پژوهش، حوزه و اخلاق و فرهنگ پژوهش» نام گذاری شده است.

وی یادآور شد: از جمله اقداماتی که صورت گرفته همان نمایشگاه است که از 25 آذرماه تا 29 آذرماه ادامه دارد و در این نمایشگاه علاوه بر این که بیش از 60 مرکز پژوهشی مهم حوزوی قم دستاوردهای علمی خود را عرضه می کنند، یک سری مراسماتی در این نمایشگاه خواهیم داشت.

حجت الاسلام والمسلمین میرمعزی در بخش دیگری از سخنان خود عنوان کرد: روز اول افتتاحیه است که با حضور علما، بزرگان و آیت الله اعرافی، مدیر حوزه های علمیه همراه خواهد بود و در طول هر روز دو نشست علمی در محل نمایشگاه برگزار می شود.

وی با اشاره به این که مراسم رونمایی از منشور حوزه و روحانیت از دیدگاه مقام معظم رهبری روز سه شنبه 28 آذرماه انجام می شود، ابراز داشت: این منشور حدود 15 جلد است و همه مطالبی که رهبر معظم انقلاب در مورد حوزه و روحانیت فرموده اند در قالبی منطقی و علمی تدوین شده است.

معاون پژوهش حوزه های علمیه یادآور شد: انجمن های علمی و مراکز پژوهشی حوزه از جمله فعال ترین نهاد های علمی در حوزه هستند و این نمایشگاه یک نهاد خوبی از کل فعالیت های چند سال مراکز پژوهشی حوزه است و برنامه اختتامیه نیز روز پنج شنبه برگزار می شود.

وی با اشاره به این که از سال 89 تا به امروز نمایشگاه پژوهشی آثار علمی حوزه برگزار نشده است، عنوان کرد: در طول این هفت سال مسلما مراکز پژوهشی دستاوردهای خوبی را داشته اند که شاهد آنها خواهیم بود؛ البته تعداد زیادی از مراکز الان درخواست حضور در نمایشگاه را دارند ولی به دلیل محدودیت مکان نتوانسته ایم زمینه را برای حضور آنها فراهم کنیم.

حجت الاسلام والمسلمین میرمعزی خاطرنشان کرد: آن چه آمار آن در قم وجود دارد و در کتاب شناسه مراکز پژوهشی حوزوی قم آمده است، پبیش از 126 مرکز است ولی بیش از 185 مرکز پژوهشی شناخته شده درحوزه وجود دارد که همگی در یک سطح نیستند.

معاون پژوهش حوزه های علمیه در ادامه در پاسخ به سؤال یکی از خبرنگاران مبنی بر سطح کیفی پژوهش در حوزه و ثبت مقالات در سایت های معتبر جهانی، عنوان داشت: در این چند سال اخیر سعی کردیم به برخی نشریات و مجلات علمی بر اساس ضوابط و استناداردها رتبه علمی ترویجی و علمی پژوهشی بدهیم.

وی یادآور شد: مقالاتی که رتبه علمی پژوهشی از حوزه علمیه دریافت می کنند با توجه به اجازه ای که شورای گسترش حوزه های علمیه از شورای عالی انقلاب فرهنگی دریافت کرده است، خود به خود در سایت های معتبر جهانی ثبت و رتبه بندی می شوند.

حجت الاسلام والمسلمین میرمعزی در بخش دیگری از سخنان خود عنوان کرد: یک اشکالی که وجود دارد و نمی توان آن را نفی کرد آن است که پژوهش هایی که در حوزه صورت می گیرد در عین این که عمیق و بسیار دقیق است، اما کافی برای نیازهای جامعه و نظام نیست.

وی با اشاره به این که در معاونت پژوهش سیاست هایی برای ارتقای سطح فعالیت های پژوهشی برای نیازهای روز تصویب شده است، یادآور شد: با مدیریت جدید حوزه های علمیه سعی شده که هم اساتید درس خارج به مسائل فقهی روز بپردازنند و هم پژوهشگران و اهل قلم حوزه به این مسأله توجه بیشتری داشته باشند.

معاون پژوهش حوزه های علمیه یادآور شد: در حال حاضر آیین نامه ای برای رتبه بندی پژوهشگران در شورای عالی پژوهش مصوب شده است که تمام فعالیت های علمی یک طلبه انجام می دهد، لیست شده و در مقابل به آنها امتیازاتی داده می شود.

وی در ادامه از تعریف سامانه جامع پژوهش در آینده نزدیک خبرداد و ابراز داشت: این سامانه همچون سامانه نجاح، در بخش پژوهش ایجاد می شود که به همه پژوهشگران موجود در سطح حوزه فراخوان می دهیم و همه آنها نیز طبقه بندی می شود.

حجت الاسلام والمسلمین میرمعزی خاطرنشان کرد: بودجه پژوهش کل کشور نسبت به آنچه که باید باشد بسیار کم است ولی حوزه علمیه قم مستقل است و بودجه پژوهش درون خود مدیریت آن تعیین می شود و نسبت به سال 95 با وجود محدودیت های بودجه ای فراوان، ارتقای بودجه ای داشتیم.

وی عنوان کرد: برای ارتقای سطح پژوهش در حوزه نیازمند اجرای طرح های زیربنایی، ساختاری و پرهزینه هستیم ولی متأسفانه چنین امکاناتی در اختیار ما قرار ندارد و علت این که در عرصه پژوهش بخشی از حرکات آرام صورت می گیرد، همین است که پژوهش در حوزه نیازمند تحولات ساختاری و وسیع است و بودجه های کلانی را می طلبد و ما در این رابطه با محدودیت مواجه هستیم.

معاون پژوهش حوزه های علمیه در ادامه با بیان این که تا کنون به 53 نشریه مجوز علمی ترویجی و علمی پژوهشی داده شده گفت: تعدادی هم در نوبت بررسی و اعطای مجوز قرار دارند.

وی یادآور شد: در مورد برنامه های معاونت پژوهش در حوزه در ارتباط با پژوهش باید گفت که می خواهیم پژوهش را وارد فرایند آموزش حوزه کنیم و توجه پژوهش را از ابتدای ورود طلبه به حوزه داشته باشیم.

حجت الاسلام والمسلمین میرمعزی در بخش دیگری از سخنان خود عنوان کرد: داخل کردن پژوهش و به نوعی جهت دادن به آموزش ها در راستای تقویت پژوهش از دو راه دنبال می شود؛ نخست آن است که یک سری واحدهای پژوهشی، مقالات و تحقیقات پایانی را وارد برنامه آموزشی طلاب کرده ایم به طوری که در سطح یک در هر ترمی طلبه مکلف است از یک درس، مقاله پژوهشی ارائه بدهد.

وی با اشاره به این که در پایه شش مکلف می شود که یک تحقیق پایانی ارائه بدهد، ابراز کرد: در سطح دو و سه نیز این برنامه دیده شده ولی فعلا در سطح یک اجرایی شده است؛ برنامه های سطح دو و سه نیز تا پایان سال اجرایی می شود.

معاون پژوهش حوزه های علمیه یادآور شد: برنامه دوم ما نظام آموزشی پژوهش محور است که در این راستا طرح بلند مدتی را شروع کردیم که مطالعات آن صورت گرفته است و منظور این است که ما یک نظام آموزشی داشته باشیم که با پژوهش و تهذیب ترکیب اتحادی داشته باشد.