بسمه تعالی
“دنبال علمی باشیم که برای کشور لازم و نافع است؛ نه فقط برای حال کشور، بلکه برای ده سال بعد و بیست سال بعد کشور. … باید این نیازسنجی انجام بگیرد”
مقام معظم رهبری(دام ظله)
نیازسنجی، مرحله‌ای بسیار مهم و اثرگذار در فرایند برنامه‌ریزی پژوهشی است که ذهن پژوهشگران و متولیان امر پژوهش را به خود معطوف میسازد. در هر برنامه پژوهش، باید به این پرسش پاسخ داد که نیازهای پژوهشی در عرصة یک دانش چیست و در چه موضوعاتی باید پژوهش شود؟ بنابراین، چنان‌چه نیازهای پژوهشی بر اساس فرایندی علمی و معتبر شناسایی نشود و پژوهش‌ها با نیازهای واقعی ارتباطی منطقی نیابد، گسستی عمیق و اساسی بین نتایج پژوهش و نیازهای جامعه و بهره‌بران علم نمایان خواهد شد و در نتیجه، فعالیت‌های پژوهشی، اثر و ارزش واقعی خود را از دست خواهند داد.
معاونت پژوهش حوزههای علمیه با عنایت به جایگاه و اهمیت این مسئله، از سال 1391 اجرای طرحهای «نیازسنجی پژوهشی دانش‌های حوزوی» را در اولویت برنامه‌های خود قرار داده است وتاکنون موفق به تولید و انتشار «اولویتهای پژوهشی دانش فقه» ،« اولويت‌هاي پژوهشي تفسير وعلوم قرآن»، «اولويت‌هاي پژوهشي مناسبات دين و روان‌شناسي»، « اولويت‌هاي پژوهشي اقتصاد اسلامي»،« اولويت‌هاي پژوهشي نظام تعليم وتربيت حوزة عليمه»،« اولويت‌هاي پژوهشي ادبيات داستاني»،«اولویتهای پژوهشی دانش فقه سیاسی»، «اولویتهای پژوهشی دانش اصول فقه»، «اولویتهای پژوهشی دانش علوم حدیث» شده‌است. همچنین «اولویتهای پژوهشی دانش کلام شیعه» درمراحل نهایی خود به‌سرمی برد و به فضل الهی در مدت کوتاهی منتشر خواهد شد.
در این طرحها، جهت‌دهی دقیق به پژوهش‌ها در راستای نیازها و اولویت‌ها، بهرهگیری مناسب از مباحث هر دانش و مباحث بین رشتهای مرتبط، توجه به نیازها در عرصۀ ملی و فراملی، توجه به منابع بالقوۀ اطلاعاتی نظیر مطالعات تطبیقی، اسناد بالادستی، چالشهای پیش رو، مطالعات آینده‌نگرانه، نظریه‌های مطرح در عرصۀ دانش‌ها و منابع علمی پژوهشی مورد اهتمام ویژه بوده‌است که درجامعیت و کارآمدی طرحها موثر است.
پس از تجربةهای ارزشمند به‌دست آمده، نیازسنجی پژوهشی دیگر دانش‌های حوزوی مانند اخلاق، فلسفه، رجال وغیره مطابق با درختواره علوم حوزوی، با تنوع منابع و رویکردها و و بومی سازی الگوی نیازسنجیها، مورد اهتمام معاونت پژوهش است.
همچنین جهت استمرار ، تکمیل، ارتقاء، بهروزرسانی و توسعه نیازسنجیها در سالهای آینده، موارد زیر در دستور کار معاونت پژوهش است:
- راه‌اندازی سامانة ملی نیازسنجی پژوهشی حوزههای علمیه:
این کار، با هدف دستیابی به نرم‌افزاری جامع و تحت وب، برای استخراج نیازها و اولویتهای پژوهشی دانش‌های حوزوی و پیگیری بهروز کاستی‌ها و نیازها در گسترة علوم دینی انجام میشود و می‌کوشد با بهرهگیری از توان علمی مراکز پژوهشی و دیدگاه‌های صاحب‌نظران و پژوهشگران حوزوی و دانشگاهی، پل ارتباطی میان جامعه و پژوهشگران باشد.
- 2.اجرای نیازسنجیهای پژوهشی استانها و مناطق:
این نیازسنجیها با هدف دست یابی به موضوعات و مسائل پژوهشی مرتبط با مناطق و استانها و اولویتگذاری آنها و نیز دستیابی به نیازهای تحقق نظام پژوهش حوزههای علمیه استانی در دستور کار است.
معاونت پژوهش حوزههای علمیه، نیازسنجی پژوهشی را، گامی مهم در راهی طولانی می‌داند و بر این باور است که حل مشکلات موجود در عرصۀ پژوهش، جز با همکاری و حمایت‌های مادی و معنوی همۀ ارکان پژوهش، به سرانجام نخواهد رسید. امید است، با عنایت حضرت حق و یاری حضرت ولی عصر – ارواحنا فداه- به‌زودی شاهد شکوفایی ثمرات این همدلی و همراهی فرزانگان حوزوی باشیم.
به یقین، آثار حاضر از خطا و نقصان مصون نبوده و نیازمند نقد اندیشمندانه عالمان حوزه و دانشگاه است. بنابراین، صمیمانه دست یاری ایشان را به‌گرمی فشرده و ارشادات آنها را مشتاقانه پذیراییم.
آثار منتشر شده با عنوان اولويت‌هاي پژوهشي دانش‌هاي حوزوي در پايگاه اطلاع‌رساني نيازها و اولويت‌هاي پژوهشي به آدرس www.RP.ISMC.ir ارايه شده است. با این حال با توجه مراجعات و درخواستهای مکرر پژوهشگران، مدیران مراکز پژوهشی و طلاب و فضلای محترم حوزههای علمیه، فایل این آثار نیز در قالب pdf جهت دسترسی آسانتر در این سامانه بارگذاری می شود.
برای دریافت فایل کامل اولویت های پژوهشی بر روی لینک ذیل کلیک کنید
