در افتتاحیه این اجلاسیه بعد از تلاوتی چند از قرآن مجید ابتدا حجت الاسلام اکبرپور مجری اجلاسیه ضمن خوش‌آمدگویی محضر مهمانان و شرکت‌کنندگان؛ نکاتی را در خصوص چگونگی، چرایی و ضرورت برگزاری اجلاسیه معاونان پژوهش استانی و برنامه‌های آن ارائه و در ادامه بر ضرورت و اهمیت دانش‌افزایی و مهارت ورزی معاونان پژوهش تاکید کرد.
سپس حجت الاسلام و المسلمین سید حسین اسحاقی قائم مقام پژوهش در امور استان‌ها ، ضمن خوش‌آمد گویی محضر مهمانان و شرکت‌کنندگان و تشکر بابت حضور حداکثری آنان در این اجلاسیه؛ نکاتی را در خصوص چگونگی، چرایی و ضرورت برگزاری اجلاسیه معاونان پژوهش استانی و برنامه‌های آن بیان کردند و محورهای ذیل رایاد آور شدند :
لزوم حرکت و تحول در عرصه‌ی پژوهش حوزه همراه با تغییرات و تحولات جهانی؛
ورود به مباحث معرفتی و برخورداری از نگاه برون دینی به عنوان الزامات لوازم دوران تحول ؛
پاسخ‌گویی به نیازها در عرصه منطقه‌ای، نظام حکمرانی و سطح بین المللی ؛
وی در ادامه همراستا با شعارمحوری همایش؛ برخی از انتظارات در دوران تحول را شامل این موارد دانستند :
گسترش کارهای گروهی؛
راه اندازی تریبونهای آزاد و برپایی کرسی های آزاداندیشی و نظریه پردازی در استان ها متناسب با نیاز های ملی واستانی؛
تلاش برای راه اندازی نشریات تخصصی؛
ایجاد شبکه ارتباطی و استفاده از شبکه های مجازی با توجه به انتظارات رهبری و لزوم توجه تبلیغ مجازی؛
لزوم توجه به تحول درونی، دانش افزایی ومهارت ورزی منابع انسانی ؛
ارائه یک مقاله علمی تخصصی یا علمی ترویجی در سال متناسب با اقتضائات هر معاون پژوهش در سطح استان .
در ادامه حجت الاسلام والمسلمین مقیمی حاجی معاون پژوهش حوزه های علمیه ؛ ضمن تبریک اعیاد شعبانیه و عرض خیر مقدم به مدیران ستادی و معاونین پژوهش استان‌ها با بیان اینکه ان شاالله در این اجلاسیه برنامه های تحولی درحوزه پژوهش به همراه راهکارهای عملی شدن آنها مطرح و به تصویب برسد تا شاهد تحول در عرصه پژوهش در حوزه های علمیه سراسر کشور باشیم.
نکات محوری سخنان ایشان عبارتند از :
لزوم آمادگی وبرنامه ریزی برای دعوت و هدایت جهانی با هدف تحقق تمدن نوین اسلامی ؛
تغییررویکرد حوزههای استانی از تمرکز برعرصه حوزه داری و انتقال دانش به عرصه حکمرانی و مسائل اجتماعی ؛
لزوم نهادسازیِ مراکز پژوهشی در استان‌ها مانند تاسیس پژوهش سراها، پژوهشکده ها و…؛
انجام فعالیت‌های مختلف پژوهشی با توجه به ظرفیت استان‌ها؛
لزوم توجه به بند«واو» و «ز» تبصره ۹بودجه‌ای کشور برای جذب اعتبارات ملی
عضویت معاون پژوهش حوزه‌ها در شورای پژوهش استانی ؛
لزوم سطح بندی معاون پژوهش مدارس در سطح استان‌ها؛
لزوم ارتقاء پژوهشی آشنایی اساتید با مسائل پژوهشی ؛
لزوم طراحی کارنامه پژوهشی در هر استان از طلبه، استاد و معاون پژوهش؛
لزوم شناسایی نیازمندی‌ها در عرصه‌های پژوهشی؛
سرعت بخشی به اجرای برنامه‌ها و فعالیت‌های پژوهشی دراستان‌ها ؛
سپس معاونین پژوهش در مدیریت‌های استانی هر کدام با بیان گزارشی از وضعیت پژوهشی استان متبوع خود، مشکلات، انتقادات، برنامه‌های و راهکارهای خود را برای تحول در عرصه پژوهش مطرح نمودند تا ناظر به این سخنان مدیران و مسئولان درروزهای آتی مباحث را دنبال و إن شاء الله در پرتو خرد جمعی به تصمیمات صائبی دست پیدا کنند.
در روز دوم اجلاسیه مدیر محترم حوزههای علمیه حضرت آیت الله اعرافی دامت توفیقاته ضمن تبریک اعیاد شعبانیه و لزوم استفاده از برکات این ماه جهت ورود و بهره برداری هرچه بهتر از شهر الله، ماه مبارک رمضان به نکاتی اشاره نمودند. که اهمّ آنها بدین شرح است :
1. مهمترین نکته در امور پژوهش ایناست که نظام آموزشی باید مبتنی بر خلاقیت و ابداع و پژوهش و نهادینه شدن فرهنگ تحقیق باشد و بر همین اساس تغییر کند. که بخشی از آن برعهده ستاد و بخشی نیز برعهده مراکز استانی است
2. گره خوردن دروس ادبیات،(صرف ونحو و معانی بیان و ..) با تحقیق و پژوهش واهمیت توجه به اینکه این دروس ابزاری برای تحقیق و پژوهش است . استاد باید بدرستی و مصداقی نشان دهد که این علوم ابزاری است برای تحقیق و پژوهش، به خصوص علم لغت و لغت شناسی و مباحث پیرامون آن توجه بیشتری شود .
3. دانش فقه و اصول، ابزاری بسیار مهم برای فهم دقیق متون می‌باشد و مهم شمردن و کاربردی بودن را استاد باید نشان دهد و پژوهش‌گرا تدریس کند.
4. شیوه تحقیق و مهارت تحقیق با تکیه بر سنت‌های اصیل و چگونگی پیدا کردن مسئله و مانند آن باید آموزش داده شود.
5. لزوم آشنایی طلاب و اساتید با منابع پژوهش و تحقیق و سوژه‌یابی و موضوع شناسی درست که بسیار مهم است.
6. ارتباط استاد و شاگرد و مهارت ایجاد و برانگیختن حس تحقیق از سوی استاد در بین طلاب حائز اهمیت است.
7. تحقیق دو لایه دارد :
یک :سطح عمومی پژوهش، که تحقیق وپژوهش برای هر طلبه لازم است.
دو :سطح نخبگانی پژوهش، و استعدادیابی که در این سطح لازم است استعدادها شناسایی شود، برای یهره‌گیری از این استعدادها برنامه‌ای مدون شود و بر لزوم حمایت‌های مادی، نرم افزاری، عاطفی، علمی و معرفتی، از آنها اهتمام شود.
8. داشتن یک مجله برای ارائه مقالات و محصولات علمی برای مدارسی که امکاناتی دارند؛ لازم است. همچنین بهره‌مندی از مجله مجازی که بتواند راهی برای نشر مقالات و محصولات علمی طلبه ایجاد شود، ضرورت دارد .
9. تاکید بر استفاده طلاب و اساتید از ابزار پژوهش.
10. انطباق پژوهش ها با نیازهای جامعه.
11. لزوم شناسایی گره‌ها و معضلات فرهنگی و خلاء های فرهنگی.
12. لزوم ارزیابی در چگونگی عملیاتی شدن طرح‌های تحقیق در کاهش یا کمرنگ شدن مشکل یا معضل .
13. لزوم کاربردی سازی پژوهش‌ها.
14. لزوم نگاه برنامه‌ای به مسائل پژوهش.
15. ارائه تحقیق به شورای فرهنگی استانی جهت استفاده و توجه به نیازهای استانی در انجام تحقیقات.
16. پژوهش و تحقیق معطوف به مسائل و معضلات در هر استان باشد.
17. سال 1400 برنامه پنج ساله پژوهشی مبتنی بر اسناد بالادستی و برش سالانه در پژوهش آغاز شود.
18. تاسیس پژوهش سرا در استان‌ها و حداقل ایجاد یک مرکز یا پژوهشکده یا مجتمع آموزشی پژوهشی.
19. هدفمندی برنامه‌های پژوهشی و تولید محتوا برای مبلغان امامان جماعت و غیره.
20. اهتمام برگسترش دروس خارج و رشته‌های تخصصی و انجمن‌ها، که موثر در رشد سطح پژوهش در استان می باشد.
21. تاکید بر اهمیت دادن به پژوهش در رتبه‌بندی مدارس.
22. چاره اندیشی برای ارتقاء رتبه بندی مدارس.
23. لزوم توجّه و ارتقای زیرساخت‌های پژوهش مانند کتابخانه‌ها.
ایشان در پایان با تقدیر و تشکر از معاونان محترم پژوهش و مدیران و اساتید و طلاب اظهار امیدواری کردند که این اجلاسیه مبارک معاونان پژوهش در مشهد مقدس سرآغازی برای برداشتن گام‌های بزرگتر باشد.
سپس حجت الاسلام مقیمی ضمن تشکر از آیت الله اعرافی بر فرمایشات ایشان تاکید کرده و ابراز خرسندی کردند که بسیاری از بیانات مدیر محترم حوزههای علمیه، دغدغه معاونان پژوهش نیز هست که دراین جلسه مطرح شده است.
در ادامه با توجه به سین اجلاسیه، مدیران ستادی حضرات حجج اسلام آقایان مازنی، علیزاده، فرهنگیان به تبیین شرح وظایف، برنامه‌ها و چالش‌های پیش روی پژوهش پرداخته و پاسخ گو و شنونده ی انتقادات، پیشنهادات و مسائل و مشکلات معاونین پژوهش استانی براساس زمان بندی اجلاسیه بودند. سیاست اجلاسیه بر شنود فرمایشات معاونان پژوهش بنا گذاری گردیده بود لذا بیشتر اوقات اجلاسیه به شنود نقطه نظرات و پیشنهادات و انتقادات و گفتمان‌های دوسویه سپری گردید و از این منظر گامی تحولی نسبت به اجلاسیه های پیشین بوده است ضمن اینکه از محضر بزرگوارانی چون حجت الاسلام والمسلمین آقای هادی صادقی دبیر محترم کمیته مرکزی آزاداندیشی؛ حجج اسلام آقایان اکبرپور، صمد زاده، محققیان، محمدی یدک، رائیجی، سبحانی نیا و جناب آقایان نعماری، آیت اللهی، مظاهری نیز به فراخور استفاده گردید . بی تردید این همایش مدیون زحمات مدیران اجرایی حجج اسلام آقایان معرفت، مومنی، موسوی راد و بهرامی و جناب آقایان رنجبر و اسلامی بوده است که جا دارد از زحمات جهادی و بی شایبه این بزرگواران سپاسگزاری شود .
دراختتامیه اجلاسیه نیز جناب حجت الاسلام و المسلمین مقیمی معاون محترم پژوهش ضمن تشکر و قدردانی مجدد از حضور معاونین پژوهش استانی و مدیران ستادی ابراز امیدواری کردند که انشاالله با اجرایی و عملیاتی شدن مصوبات این اجلاسیه ، زمینه تحول در برنامه های پژوهشی حوزه و رفع مشکلات و دغدغه های عزیزان موثر واقع شود. ایشان بیانات خود را با این شعرزیبا با نام و یاد موعود مهربان به پایان رساندند:
ساقیا این دم سخن بی پرده بنمایم بیان باده نابم بده یا جام را از من ستان
یاچنین کن یا چنان
از برای دیدنت عمری بَوَد سرگشته ام راه کویت را نشان ده یا بگیر ازما نشان
یاچنین کن یا چنان
در دم آخر ندارم آرزویی بیش از این یا گذارم سر به پایت یا تو برسر پا کشان
یاچنین کن یا چنان
