متن ذیل، یادداشتی کوتاه از حجت الاسلام والمسلمین اسحاقی قائم مقام معاون پژوهش در امور استانها در همین موضوع است که ملاحظه میفرمایید:
* * *
حفظ، مطالعه وتدبر و تعمق در روایات در میان علمای مسلمان از سابقه طولانی برخوردار است و در طول تاریخ، نقل روایت در میان مسلمانان متداول بوده است، حتی امروزه نیز در بین حدیثپژوهان، حفظ حدیث کم و بیش مرسوم است ویکی از منابع مهم واساسی در انجام تحقیق و کشف حقایق به شمار می آید که اندکی غریب مانده است وتنها درلابلای متون درسی بعنوان شاهد مثال وتبعی منظور شده ونگاه استقلالی و اساسی به آن نشده است.
برای رفع این نقیصه آشنایی اجمالی با کتابهای حدیثی ومؤلفان آنها و حرکت قدم به قدم در حدیثخوانی و ترسیم نقشه راه هدفمند در مطالعه حدیث از سوی استاد و متخصص دانش حدیث، نقش بسزایی در علاقهمندی و استمرار در مطالعه حدیث دارد و در نهایت موجب ارتقای فهم احادیث میشود. امری که در حوزه های علمیه و درفرایند آموزش کنونی برجسته نشده و واحد یا زمانی خاص در مدارس برای هم خوانی وروخوانی و مطالعه روشمند احادیث صورت نپذیرفته وهنوزهم فرهنگ و انگیزه لازم برای رویکرد به این مهم ایجاد نشده است وبا این وصف آشنایی معتنابهی نسبت به جوامع حدیثی هم وجود ندارد .
سزاست تا برای ایصال به مطلوب ، برنامه سیر مطالعه حدیثی هرچه سریعتر طراحی وتدوین شود وبر مبنای آن ، به صورت هفتگی یا طبق زمان بندی خاص مطابق با اقتضائات استانها و مدارس ، اساتید و طلاب به متنخوانی برخی از کتابهای حدیثی بپردازند. ازآنجاکه متون حدیثی دارای فراز و فرود هایی است و برخی به دلائل متعدد، دارای متنی نامأنوس با عصر حاضر است و حتی برای دانشآموختگان حدیث نیز دشواریهایی را به دنبال دارد، به همین جهت فهم صحیح آن نیازمند مقدمات و ابزارهایی از جمله برخورداری از برنامه صحیح برای مطالعه حدیثخوانی است و برای فهم درست احادیث معصومان(ع) و ترسیم اندیشههای اسلام بر پایه آن، به برنامهای جامع برای «حدیثخوانی روشمند» نیاز داریم. این مطالعه و مرور احادیث می تواند در هفت گام به انجام برسد و معاونت آموزش و تدوین متون با همکاری هم با تسریع در امر و با لحاظ ویژگی های زیر این سنت حسنه را در حوزه های علمیه احیا ونهادینه نمایند.
از ویژگی مرحله اول این سیر مطالعاتی – که قبلا نیز به گونه ای توسط برخی از اندیش ورزان ژرف اندیش ارایه گردیده – انتخاب متون ساده و اثرگذار برای خواننده است؛ مخاطب با مطالعه این مرحله، مهارت ابتدایی در حدیثخوانی و اُنس با متون حدیثی پیدا خواهد کرد.ویژگی مرحله دوم، ارتقای درک و فهم از متن حدیث نسبت به مرحله قبل است؛ یعنی مخاطب نسبت به مرحله قبل، فهم دقیقتری به احادیث خواهد داشت. انتخاب متون در مرحله سوم، در سطح متوسط و نیازمند آن است که مخاطب فهم دقیقتری نسبت به محتوای حدیث داشته باشد.مطالعه حدیث نیازمند هدف و روشی روشن است تا به نتیجهای پذیرفتنی دست یابد. مطالعه پراکنده و غیرمنضبط، گاهی بهره ای اندکی داشته و گاهی میتواند زیانهایی را در پی آورد. طلاب و اساتیدی که با ادبیات عرب، آشنایی لازم را داشته و خواهان مطالعه حدیث هستند میتوانند از سیر مطالعاتی بهره گیرند.
ویژگی متون حدیثی در مرحله چهارم، انتخاب متنهای دقیق است که دانشپژوه باید در این مرحله به درک نیمه عمیقی از فهم حدیث دست یابد. در مرحله پنجم نیز ، مخاطب با متون حدیثی دقیق آشنا میشود و به فهم عمیقی از متون حدیثی میرسد. انتخاب متن مشکل، آشنایی با بحثهای اختلاف حدیث و در نتیجه فهم و درک احادیث مشکل، از ویژگی های مرحله ششم است و در مرحله پایانی، مخاطب نیازمند آن است که با اَسناد احادیث شیعه آشنا شود؛ به همین دلیل در این مرحله نیز منابع متناسب با این رویکرد انتخاب شد.