به گزارش اداره اطلاع رسانی معاونت پژوهش حوزه به نقل از خبرگزاری مهر، مقاله نخست «پدیدارشناسی دین و نقش آن در شناخت دین» نوشته اسفندیار غفاری نسب و مجید موحد است. در این مقاله میخوانیم: پديدارشناسي رهيافتي است كه در حوزه دين پژوهي از اهميت فراواني برخوردار است. پديدارشناسي دين، ميان نگرش خشك و غيرهمدلانه پوزيتيويسم به دين و رهيافت الهياتي ارتباط برقرار مي كند و به شيوهاي غيرتحويل گرايانه به بررسي پديده هاي ديني مي پردازد.
در مقاله «بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با میزان گرایش به عرفانهای نوظهور در بین جوانان» اثر محمد اسماعیل ریاحی آمده است: پژوهش حاضر به دنبال کشف میزان گرایش جوانان به عضویت در عرفانهای نوظهور بوده و درصدد است تا برخی از عوامل اجتماعی مرتبط با این گرایش را توضیح دهد. با استفاده از روش پيمايش و بهکارگیری پرسشنامههاي خود جهت ایفاء گردآوری دادهها، تعداد 400 نفر از جوانان دانشجو از طریق شیوهی نمونه گیری تصادفی دو مرحله ای به عنوان پاسخگویان تحقیق انتخاب شدند.
جنبشهاي نوپديد ديني(NRMs) عنوانی برای هر گروه و حرکت اجتماعی است که بعد از دهه 1800 میلادی مبتنی بر پارهای تعالیم و آموزههای معنوی، داعیهدار ایده معنوی جدید و آسانی در به سعادت رساندن انسان معاصر است. نگارنده در مقاله «خاستگاه «جنبشهاي نوپديد ديني از نگاه جامعهشناختي» کوشیده تا نشان دهد که چگونه تأملات جامعهشناسانه در باب دین، منجر به پیدایش و گسترش جنبشهای معنوی معاصر شده است.
در مقاله «ارتباط بین هوش معنوی، آگاهی و گرایشهای عرفانی» به تألیف زهره لطیفی، عظیمه عبداللهی، حمیدرضا صادقی و نسیم استکی آزاد آمده است: هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط بین هوش معنوی؛ بررسی سطح آگاهی و گرایش به عرفان اسلامی و عرفانهای کاذب در دانشجویان بوده است. روش این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی است.
در «شبه جنبشهای معنوی» تألیف حمیدرضا مظاهری سیف می خوانیم: معنویتهای نوظهور پیش از این به عنوان فرقه شناخته میشد و در سالهای اخیر با عنوان جنبش مورد بررسی قرار میگیرد. اما جنبش نماینده جامعه مدنی و نیرویی در برابر حاکمیت است. آنچه در جامعه به شکل یک جنبش در می آید، اما فشاری بر حکومت ندارد و افکار و خواسته های عمومی یا بخش واقعی از مردم را نمایندگی نمی کند، نمی تواند یک جنبش واقعی باشد.
فهم درست پدیده جنبشهای نوین دینی منوط به درک ارتباط دقیق آن با دیگر پدیده های فرهنگی نظیر رسانه و مدرنیته است. بررسی ارتباط سه مقوله معنویتهای نوظهور، رسانه و مدرنیته ویژگیهای مشترک بسیاری را در آنها آشکار کرده و بیشتر پیوندهای خانوادگی آنها را با یکدیگر روشن می کند.
مقاله «مدرنیته، رسانه و جنبشهای نوین دینی» اثر علی کیادربندسری و نسرین خانی اوشانی در نظر دارد تا با بررسی رسانه و جنبشهای نوین دینی به مثابه دو مورد از محصولات و پیامدهای مدرنیته، رابطه آنها را با یکدیگر و با مدرنیته بررسی کند تا پیوند علی و معلولی میان مدرنیته با رسانه و جنبشهای نوین دینی از سویی و همسنخی رسانه و جنبشهای نوین دینی از سویی دیگر آشکار شود.
در آخرین مقاله تحت عنوان «زمینه های معرفتی ورود و گسترش عرفانهای نوظهور (با تأکید بر آثار پائولو کوئلیو)» اثر محمد رضا انواری آمده است: پدیده «عرفانهای نوظهور» بیش از دو دهه است که وارد کشور شده و امروزه به عنوان یک مسأله اجتماعی دلمشغولیهایی را متوجه کارشناسان این عرصه کرده است. منظور از عرفانهای نوظهور، دستهای از آیینها و جریانهایی است كه با نام عرفان و با علامت معنویت به كشور ما وارد شدهاند و ندای حقیقت طلبی سر میدهند.
علاقه مندان میتوانند برای دریافت این شماره از فصلنامه با قم، بلوار نیایش، جنب مصلی قدس، پژوهشکده باقرالعلوم(ع)، دفتر فصلنامه «مطالعات معنوی» شماره 37831667-025، 09364119048 تماس بگیرند.