فقدان طبقه‌بندی منسجم علوم قرآنی از عوامل ضعف تألیفات است

به گزارش اداره اطلاع رسانی معاونت پژوهش حوزه به نقل از ایکنا؛ محمدجواد صادقی‌مجد، عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) درباره کتاب‌سازی و تکرار آنچه پیش از این در کتب علوم قرآنی منتشر شده است، اظهار کرد: قطعا تکرار زمانی رخ می‌دهد که افراد نوآموز بخواهند به نگارش کتاب بپردازند.
وی افزود: زمانی که مؤلف کتاب در نظر دارد که یافته‌های جدید خود را که بر پایه تحقیقات صورت گرفته است، منتشر کند، تکرار محلی از اعراب ندارد و مناسب نیست.
اتفاق خاصی در نگارش کتب قرآنی روی نداده است
به گفته این عضو هیئت علمی، مؤلفان نیز موفق به کشف یافته‌های جدید در حوزه علوم قرآنی نمی‌شوند، مگر اینکه به پژوهش و تحقیق روی بیاورند و البته باید بگویم که به عقیده من نیز در این حوزه اتفاق خاصی روی نداده است و کارهای تکراری تألیف می‌شوند.
صادقی‌مجد در بخش دیگری از سخنانش در پاسخ به اینکه چه میزان از آثار منتشر شده را برگرفته از تحقیق و پژوهش می‌داند و چقدر از این مطالب جدید است، عنوان کرد: آخرین اثری که در این حوزه مطالعه کردم متعلق به احمد پاکتچی از دانشگاه امام صادق(ع) بود.
وی با ارزنده دانستن این اثر ادامه داد: این اثر رویکردی جدید داشت و اغلب در مطالب آن، رویکرد بین‌رشته‌ای لحاظ شده بود و نگاه نوینی داشت و یافته‌های نوینی را می‌توان در مطالب و محتوای کتاب ملاحظه کرد.
تفاوت آشکاری میان آثار پژوهشگران جدید و قدیم دیده نمی‌شود
این مدرس دانشگاه تأکید کرد: مشکلی که هم‌اکنون در حوزه تألیفات علوم قرآنی وجود دارد این است که هنوز طبقه‌بندی منسجمی برای یکایک شاخه‌ها و گرایش‌های علوم قرآنی که خود عرصه بسیار گسترده‌ای است، وجود ندارد.
وی فزود: اگر طبقه‌بندی یاد شده مشخص بود و معلوم بود که هر پژوهشگری در چه حوزه‌ای فعالیت می‌کند و چه کارهایی انجام شده است، راهی بود برای گام‌های بعدی برداشته می‌شد.
رویکرد کمّی آثار علوم قرآنی مطلوب است
صادقی‌مجد در پاسخ به اینکه با چه رویکردی در حوزه پژوهش علوم قرآنی مواجه هستیم، اظهار کرد: با توجه به آثاری که در این حوزه منتشر شده است، از نظر کمی در این حوزه با وضعیت مطلوبی روبرو هستیم.
لزوم حرکتی جدی در ارتقای کیفیت آثار علوم قرآنی
وی درباره کیفیت آثار منتشر شده در حوزه علوم قرآنی پاسخ داد: از نظر کیفیت محتوای آثار نیازمند آن هستیم که حرکتی جدی در این حوزه صورت گیرد؛ چرا که به نظر می‌رسد عموم حوزه‌ها یا برخی از حوزه‌ها مغفول مانده‌اند و به آنها چندان توجه نشده است.
صادقی‌مجد در ادامه این مطلب گفت: در حقیقت آثاری که در حوزه علوم قرآنی هم اکنون وجود دارد و علوم قرآنی که قرن دهم و پیش از آن شروع شد و به نگارش درآمد، چندان تفاوتی با یکدیگر ندارند که این رویکرد به ویژه در حوزه نگارش آثار بر پایه تحقیق بیشتر نمود دارد.
دانش‌هایی که به خدمت گرفته نشده‌اند
وی تصریح کرد: دانش‌های بسیاری در حوزه علوم قرآنی وجود دارد که باید به خدمت گرفته شوند و در این راستا باید حوزه‌های پژوهشی را توسعه دهیم و به یافته‌های قطعی‌تر و نوینی که بتوانند در عرصه قرآن کریم خدمت کنند، بپردازیم.
این مدرس با بیان اینکه به نظر می‌آید چنین مواردی هنوز راه خود را در رشته‌های دانشگاهی و اسلامی پیدا نکرده‌اند، درباره حوزه‌های مغفول مانده‌ای که به صورت مکتوب درنیامده‌اند، یادآور شد: یکی از این نمونه‌ها، به خدمت گرفتن دانش جدید زبان‌شناسی در حوزه مطالعات قرآنی است.
وی در توضیح بیشتر افزود: زبان‌شناسی دانشی است که محققان در آن به اصول، ضوابط و شیوه پژوهش جدید دست پیدا کرد‌اند. با توجه به اینکه حوزه فعالیت ما، قرآن کریم است و قرآن به زبان عربی نازل شده و از دوره صدر اسلام و قرون اولیه وجود داشته، می‌توان از این زبان در راستای ترویج فرهنگ قرآن با نگارش کتاب بهره گرفت.
عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) اظهار کرد: اگر بتوانیم از ابزارهایی که دانش زبان‌شناسی در اختیار ما قرار داده است بهره بگیریم و آن را به خدمت درآوریم و با این رویکرد به سراغ آیات قرآنی و جملات و ساختارها و سیاق‌ها برویم، کمک موثری به یافته‌های نوین و قدیم‌تر درباره اینکه ترکیب قرآنی چه معنایی را می‌خواهد منتقل کند و آیا معنای دیگری بغیر از آنچه مفسران فهمیده‌اند وجود دارد یا خیر خواهد کرد.