حجت الاسلام والمسلمین رضا برنجکار به تعریفی از علم کلام پرداخت و گفت: «علم اصول دین»، «علم فقه اکبر» و «علم دفاع از دین» از نام های دیگر علم کلام است.
وی با اشاره به دلائل نامگذاری علم کلام به «علم اصول دین»، اظهار داشت: موضوع علم کلام، اعتقادات اسلامی بوده و این اعتقادات، زیربنا و پایه های دین را تشکیل می دهد؛ از این رو به آن «علم اصول دین» اطلاق می شود؛ بنابراین علم کلام، مهم ترین علم اسلامی است؛ چراکه به اساسی ترین موضوع که اعتقادات و ایمان است، می پردازد.
*دلیل نامگذاری علم کلام به فقه اکبر
مدیر انجمن کلام حوزه علمیه قم با بیان این مطلب که در این علم می توان به 2 جنبه اشاره کرد، ابراز داشت: جنبه استنباط معارف و عقائد و همچنین جنبه دفاع از آنان، دو محور مهم در علم کلام بوده و از این جهت که در آن به استنباط عقائد پرداخته می شود، به آن «فقه اکبر» اطلاق می گردد.
قائم مقام پژوهشگاه قرآن و حدیث با اشاره به علت نامگذاری واژه کلام بر این علم، خاطرنشان ساخت: دفاع از معارف و عقائد، سبب نامگذاری این علم به علم کلام شده؛ چراکه دفاع از دین با تکلم و مناظره با مخاطبان و مخالفان انجام می شود؛ البته دفاع به معنای عام، شامل مراحل گوناگونی همچون توضیح، تنظیم آموزه ها، اثبات آموزه ها، پاسخگویی به شبهات و ردّ مکاتب و دیدگاه های گوناگونی که در مقابل دین هستند، می باشد.
*ضرورت توجه به علم کلام در حوزه و دانشگاه
مدیر گروه کلام دانشگاه قرآن و حدیث در ادامه به ضرورت توجه به علم کلام پرداخت و گفت: امروز اکثر اشکالاتی که به اسلام و تشیع از ناحیه ملحدین، ادیان دیگر و تفکرات غربی وارد می شود، نسبت به عقاید اسلام صورت پذیرفته و با علم کلام می توان به این شبهات پاسخ داد.
مدیر گروه کلام امامیه پردیس فارابی دانشگاه تهران ادامه داد: امروز اگر به توسل شیعیان اشکال وارد می شود، با عنوان شرک بودن مورد هجمه قرار می گیرد که این مطلب در حیطه اعتقادیات است و با علم کلام می توان پاسخگو بود.
*راه اندازی انجمن کلام، از اقدامات مناسب حوزه علمیه قم بوده است
حجت الاسلام والمسلمین برنجکار یکی از توجهات مناسب حوزه علمیه قم را راه اندازی انجمن علم کلام دانست و تصریح کرد: با عنایت به جایگاه علم کلام در جوامع بشری، جامعه اسلامی و ضرورت پاسخگویی به شبهات حوزه عقائد دینی و تبیین اصول عقائد مذهب حقه جعفری(ع) و شناسایی شخصیت ها، ظرفیت ها و نهادهای علمی مرتبط با این دانش در راستای سازماندهی و هدفمند سازی فعالیت های کلامی، انجمن کلام اسلامی حوزه علمیه قم تأسیس گردیده است.
وی با اشاره به اهداف این انجمن، بیان داشت: «آموزش و پژوهش در حوزه کلام اسلامی»، «تبیین اصولی عقائد حقه جعفری»، «پاسخگویی به شبهات حوزه اعتقادات» و «اطلاع رسانی در حوزه دانش کلام»، از جمله اهداف این انجمن می باشد.
مدیر انجمن کلام حوزه علمیه، راه اندازی انجمن های گوناگون در حوزه را امری مبارک دانست و اظهار داشت: در این انجمن ها متخصصین فنون گوناگون گردهم آمده، خوشبختانه تا به امروز 19 انجمن در حوزه تأسیس شده است.
قائم مقام پژوهشگاه قرآن و حدیث با بیان این مطلب که مجوز انجمن کلام حوزه در اسفندماه سال 1386 صادر شده، ابراز داشت: نخستین مجمع عمومی این انجمن در اردیبهشت ماه سال 1387 تشکیل و علاقه‌مندان حضور در این مجمع با ارائه مدارک لازم به عضویت مجمع عمومی در آمده و هیأت مدیره انجمن را انتخاب کردند.
*انجمن کلام حوزه دارای 233 عضو می باشد
مدیر گروه کلام دانشگاه قرآن و حدیث با بیان این مطلب که انجمن کلام حوزه دارای 233 عضو است، خاطرنشان ساخت: 118 نفر از این عزیزان به عنوان اعضای اصلی و 115 نفر از آنان به عنوان عضو وابسته (سطح 3 به پایین) انجمن می باشند.
مدیر گروه کلام امامیه پردیس فارابی دانشگاه تهران تصریح کرد: اعضای اصلی هیأت مدیره 7 نفر بوده و 2 نفر به عنوان بازرس و 2 نفر علی البدل انتخاب شده اند.
*نگاهی بر ساختار تشکیلاتی انجمن کلام حوزه
حجت الاسلام والمسلمین برنجکار با اشاره به ساختار تشکیلاتی این انجمن، اظهار داشت: حجت الاسلام والمسلمین محمد تقی سبحانی به عنوان نائب رئیس، حجت الاسلام والمسلمین سید حسن طالقانی به عنوان مسئول بخش پژوهش، حجت الاسلام والمسلمین سید هادی سید وکیلی به عنوان مسئول بخش آموزش، حجت الاسلام والمسلمین مسلم محمدی به عنوان مسئول بخش روابط عمومی و بین الملل، حجت الاسلام والمسلمین محمدباقر قیومی به عنوان مسئول بخش نکوداشت و همایش، حجت الاسلام والمسلمین محمد جعفری به عنوان مسئول بخش نشست های علمی و حجت الاسلام عبدالرضا حمادی به عنوان مسئول بخش سایت ساختار تشکیلاتی انجمن کلام حوزه را تشکیل می دهند.
*تلاش می کنیم حلقه وصلی میان مراکز کلامی حوزه باشیم
وی با اشاره به اهداف خاص انجمن کلام حوزه، بیان داشت: ایجاد نقطه اتصال میان انجمن و مراکز علمی مربوط به مباحث کلامی حوزه و دانشگاه در قم، تهران، اصفهان و مشهد از جمله اهداف خاص این انجمن بوده تا بتوانیم نواقص را شناسایی و راه حل هایی ارائه نماییم.
مدیر انجمن کلام حوزه علمیه قم ادامه داد: با اکثر مراکز مرتبط تفاهم نامه داشته و کار مشترک انجام داده ایم؛ حتی با مراکزی که در غیر شهر مقدس قم می باشند؛ لذا این انجمن تلاش کرده تا حلقه وصلی میان مراکز مرتبط بوده و در عرض آنان نباشد.
*نگاهی بر فعالیت های آموزشی، پژوهشی و … انجمن کلام حوزه
قائم مقام پژوهشگاه قرآن و حدیث در ادامه با اشاره به برخی از فعالیت های پژوهشی انجمن کلام حوزه، اظهار داشت: برگزاری همایش «وحی؛ کلام الهی یا بشری» و «سیر تطور کلام شیعه»، همکاری در برگزاری همایش ملی جریان شناسی اندیشه های کلامی جهان اسلام در سده اخیر، برگزاری نشست نقد کتاب بدایه المعارف الالهیه، معجم متکلمان شیعه و آشنایی با فرق و مذاهب اسلامی، انتشار کتاب روش شناسی علم کلام، برگزاری بیش از 100 نشست علمی در موضوعات گوناگون کلامی، مشارکت در داوری کتاب سال حوزه و … بخشی از فعالیت های پژوهشی این انجمن بوده است.
مدیر گروه کلام دانشگاه قرآن و حدیث به فعالیت های آموزشی انجمن کلام حوزه پرداخت و گفت: همکاری در راه اندازی پژوهشکده کلام اهل بیت(ع) در مؤسسه علمی – فرهنگی دارالحدیث، برگزاری دوره آشنایی با تاریخ تطور کلام شیعه، برگزاری دوره آشنایی با متون و منابع کلامی، برگزاری کلاس زبان تخصصی کلام و فلسفه دین، برگزاری کلاس روش شناسی علم کلام، برگزاری کلاس قواعد کلامی، مشارکت در تدوین و تولید پایان نامه ها و رساله های علمی، مشاوره و داوری و برگزاری کارگاه و دوره های علمی با همکاری پژوهشگاه قرآن و حدیث و دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی در مشهد مقدس و … از جمله فعالیت های آموزشی انجمن کلام حوزه می باشد.
مدیر گروه کلام امامیه پردیس فارابی دانشگاه تهران ابراز داشت: «دیدار مسئولان و اعضای انجمن با حضرات آیات صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، سبحانی، وحید خراسانی، جوادی آملی و آیات استادی، مقتدایی و حسینی بوشهری»، «امضای تفاهم نامه همکاری با مراکز مختلف»، «همکاری با سازمان ها و نهادهای علمی و اجرایی»، « راه اندازی گروه های علمی»، «بازدید اعضای انجمن از کتابخانه ملی و مجلس» و … از دیگر فعالیت های این انجمن است.
*انتخاب انجمن کلام حوزه به عنوان انجمن برتر
حجت الاسلام والمسلمین برنجکار به انتخاب انجمن کلام حوزه به عنوان انجمن برتر از سوی دبیرخانه انجمن های علمی اشاره و خاطرنشان کرد: پس از ارزیابی های صورت گرفته، انجمن علمی کلام حوزه علمیه قم به عنوان انجمن برتر در سال 1393 انتخاب شده؛ البته این عنوان جدیدا به ما ابلاغ شده است.
وی ادامه داد: همچنین این انجمن در سال 1391 و 1392 رتبه دوم در میان انجمن های علمی حوزه را کسب کرده است.
*دلائل انتخاب انجمن کلام حوزه به عنوان انجمن برتر
مدیر انجمن کلام حوزه علمیه قم در پایان با بیان این مطلب که فعالیت های مناسب صورت گرفته در این انجمن، دلیل این انتخاب است، تصریح کرد: برگزاری کارگاه های آموزشی و پژوهشی با همکاری دفتر تبلیغات اسلامی در خراسان رضوی و اصفهان در تابستان سال 93 و 94 با موضوعات متنوع، پیگیری طرح نیازسنجی پژوهشی دانش کلام شیعه، برگزاری کلاس های آموزشی متعدد، برگزاری متعدد اردوهای علمی-آموزشی، برگزاری نشست های علمی متعدد، برگزاری میزگردهای علمی گوناگون، برگزاری همایش های متعدد، تلاش در تألیف کتب و انتشار فصلنامه علمی پژوهشی، به روز رسانی سایت انجمن کلام حوزه، استفاده از ظرفیت های رسانه های جمعی برای انعکاس اخبار و فعالیت های انجمن، همکاری های علمی و آموزشی با مراکز علمی گوناگون، دیدار با مراجع عظام و مسئولان، سفر و بازدیدهای علمی، برگزاری هشتمین مجمع عمومی و … از جمله فعالیت های این انجمن در سال 1393 و 1394 بوده است.
