آیت الله محمد تقی مصباح یزدی در همایش «حوزه علمیه، پژوهش، دستاوردها و ظرفیت ها» که در مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) برگزار شد اظهار کرد: علم یکی از بزرگ ترین ویژگی های انسان است.
ایشان گفت: از اشرف ترین و متقن ترین علومی که به بشر داده شده علومی است که از راه وحی رسیده شده و بهترین نمونه آن هم قرآن است.
رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) افزود: تحقق علوم تدریجی می باشد و تاریخ هم این را نشان می دهد که پیشرفت و ترفی و تکامل علوم تدریجی است.
ایشان با بیان اینکه علوم نوساناتی داشته و گاهی دچار افول و ضعف شده تصریح کرد: علم یک تکامل کمی دارد که تدریجا در طول زمان با دلایل مختلفی که دارد کثرت کمی مسائل و از عام به خاص آمدن را موجب می شود.
آیت الله مصباح یزدی با بیان اینکه علم از لحاظ عمق مسائل نیز مراتب دارد گفت: یک رشد کمی و یک رشد کیفی علوم داریم که این دو را تکامل علوم می گوییم و اگر در جامعه ای مسائل علمی رشد می کند و کسانی درصدد پیداکردن جواب های صحیح برای ان هستند این جامعه از لحاظ علمی در حال رشد و تکامل است اما اگر کمیت مسائل تقریبا ثابت باشد این علم در حال توقف و رکود است.
ایشان ابراز کرد: این مسئله که برای هر علمی مسائل جدیدی را کشف و تحقیق کنیم از لحاظ کمیت بر تعداد مسائل بیفزاییم و از لحاظ کیفیت جواب های متقن تری عرضه کنیم تولید علم کرده ایم.
رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) خاطرنشان کرد: تحقیقات جدید و دادن جواب های متقن و عمیق فکری نشان از رشد علم و پژوهش دارد؛ اگر علم که موجب برتری انسان شده رشد نکند و راکد بماند و تنزل یابد، انسانیت تنزل می کند.
ایشان به نگاه تاریخی اشاره کرد و توضیح داد: با نگاه تاریخی به وضع علمی کشور و دنیا در همین معلومات اطمینان بخشی که در تاریخ به دست ما رسیده یا خود مشاهده کردیم حدس ما این است که تاریخ ما نوسان داشته و در مواقعی بوده که ایرانیان در بین مسلمانان برجسته بودند.
آیت الله مصباح یزدی گفت: با این سابقه، کسانی که جزو بربرها و وحشی بودند میدان دار علم دنیا شدند و همین مسلمانان و حتی ایرانیان دست به طرف آنان دراز کردند؛ آن هم نه تنها در علوم تجربی؛ بلکه در بسیاری از مسائلی فلسفی و عقلی اینگونه شده است؛ شهید دکتر بهشتی می فرمود: اگر همین صورت پیش رویم طولی نمی کشد ما برای تحقیقات قرآنی احتیاج به پژوهش های اروپاییان پیدا کنیم.
وی خاطرنشان کرد: طرح مسائل جدید از مهم ترین فعالیت های آنان بوده که از عوامل رشد علم نیز همین مسئله می باشد.
رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) با بیان اینکه آسیب شناسی پژوهش این است که باعث محرومیت حتی از میراث موجود و موهب الهی در قرآن شود، گفت: نسبت به پژوهش قصورهایی داریم که باید اندیشید از کجا است؛ در گذشته شاید برا این قصور می توانستیم عذر قرار دهیم، اما امروز با وجود امکانات و موقعیت عذری پذیرفته نیست.
ایشان ابراز کرد: خداوند بنده ای از بندگانش را برانگیخت که با انقلاب کاری کارستان کرد و کسی باور نمی کرد به نتیجه برسد؛ لذا باید قدر انقلاب را بدانیم و از برکاتی که به این واسطه نصیب ما شده به خوبی استفاده کنیم.
آیت الله مصباح یزدی تصریح کرد: طولی نکشید که برخی از افراد در حوزه مقالاتی به زبان خارجی نوشتند و موجب تحسین پروفسور های آنان شد؛ این برکتی بود که در ظرف یک دهه برای حوزه پیدا شد و هر روز آثار و برکات تولید علم و پژوهش در حوزه بیشتر دیده می شود.
ایشان تأکید کرد: اگر در قبل انقلاب عذری می توانستیم داشته باشیم که نمی شود تحقیق و پژوهش کرد، اکنون عذری برای تنبلی نداریم؛ چه از لحاظ وسعت کمی علم و چه از لحاظ وسعت کیفی و عمق مسائل و ارائه راه های بهتر و روش های تحقیق متقنتر، جواب های مطمئن تر و قاطع به شبهات.
