به گزارش اداره اطلاع رسانی معاونت پژوهش حوزه های علمیه؛ حجت الاسلام و المسلمین سید موسی هاشمی مدیر کل اطلاع رسانی پژوهشی با اعلام خبر برگزاری سومین دوره دانش افزایی پژوهشی ویژه معاونان پژوهشی سراسر کشور، به تشریح چگونگی برگزاری این دوره پرداخت.
به عنوان اولین سوال لطفا بفرمائید معاونت پژوهش حوزه های علمیه در برگزاری دوره دانش افزایی پژوهشی که سومین دوره آن در چند روز آینده آغاز خواهد شد، چه اهدافی را دنبال می کند؟
یکی از مهمترین وظایف حوزه های علمیه، تولید دانش دینی است. تولید دانش دینی دو الزام را به همراه خود نیاز دارد، یکی آموزش صحیح و درست و دیگری پژوهش روشمند، پژوهش هم چهار مرحله را باید طی کند؛ آموزش پژوهش، مهارت پژوهش، تمرین پژوهش و ارزیابی پژوهش. کسی می تواند پژوهشگر باشد که این چهار مرحله را طی کرده باشد.
یکی دیگر از وظایف معاونت پژوهش حوزه های علمیه، راهبری و تعیین مهمترین شاخص های فعالیت های پژوهشی و تحقیقات پژوهشی است که در راستای آن تولید علم دینی انجام می شود و توسعه علم دینی نیز وابسته به پژوهش هایی است که محققان و پژوهشگران حوزه علمیه انجام می دهند. از سوی دیگر با توجه به الزامی شدن پنج نمره پژوهشی در سراسر کشور، این الزام برای طلاب وجود دارد که حتما با پژوهش در این چهار مرحله آشنا شوند. از این رو معاونت پژوهش حوزه های علمیه، دوره های دانش افزایی را جهت ارتقاء سطح پژوهشی مدیران و معاونان پژوهشی برگزار می کند.
تا به حال چند دوره دانش افزایی پژوهشی برگزار شده و چه کسانی در این دوره ها شرکت می کنند؟
تا به حال دو دوره دانش افزایی پژوهشی برگزار شده، در دوره اول تعدادی از معاونان پژوهش استانی شرکت داشتند، مرحله دوم معاونان پژوهش استان های باقی مانده و تعدادی از مدیران واحدهای آموزشی شرکت کردند و در این دوره سوم که خوشبختانه با استقبال گسترده ای روبه رو شده، معاونان پژوهش استان های باقی مانده و معاونان پژوهش واحدهای آموزشی (مدارس و مراکز تخصصی) از سراسر کشور شرکت کرده اند. البته با توجه به محدودیت هایی که داریم بنا بر این بوده که اولویت با استان هایی باشد که نیازمند آموزش های لازم هستند.
ما معتقدیم و بر این باوریم که همان گونه که مقام معظم رهبری می فرماید که علم و تحقیق کلید اصلی حل مشکلات کشور است، اگر بخواهیم تحقیق و پژوهش درسراسر کشور و به ویژه در حوزه های علمیه نهادینه شود، حتما باید مسئولین ستادی، مدیران ومعاونان پژوهش خودشان مسلح بشوند به آموزش ها و دوره های دانش افزایی پژوهشی؛ که به تبع آن اگر معاونان پژوهش به این دوره های دانش افزایی مسلح شدند، تجربیات آنها به اساتید و در ادامه به طلاب هم انتقال پیدا می کند.
اگرچه ما معتقدیم که در خود استان ها باید این دوره های دانش افزایی برگزار شود ولی فعلا این امکان وجود ندارد بهترین فرصت برای معاونان و مدیران استانی استفاده از همین دوره های دانش افزایی است.
چه سرفصل ها و دروسی در این دوره های دانش افزایی آموزش داده می شود؟
براساس مصوبه کارگروه علمی دوره های دانش افزایی علمی، هشت سرفصل و هشت عنوان آموزشی برای این دوره ها تعریف شده که عبارت است از:
1. اصول و فنون پژوهش:که ماهیت و تعریف پژوهش به فراگیر آموزش داده می شود.
2. مدیریت پژوهش:که در این سرفصل راه هایی که برای انجام پژوهش باید طی شود و مراحلی که در خود پژوهش باید طی شود آموزش داده می شود.
3. فناوری پژوهشی:امروزه پژوهشگر برای انجام پژوهش باید با بانک های اطلاعاتی، مراکز اطلاعاتی، کتاب ها، نرم افزارها، مراکز و زیر ساخت های پژوهشی آشنایی داشته باشد که امروزه تحت عنوان فناوری پژوهشی شناخته می شود. در این سرفصل به پژوهشگر آموزش لازم داده می شود که چگونه در پژوهش خودش از فناوری های نوین استفاده کند.
4. آشنایی با کتابخانه:در این فرایند به پژوهشگر شیوه استفاده از کتاب ها، طبقه بندی کتاب ها ، شناخت کتاب ها، موضوع بندی ها و چگونگی بهره مندی از کتاب خانه ها در یک پژوهش خاص آموزش داده خواهد شد.
5. کانونها و مجلات:یکی از خروج های پژوهشی طلاب در واحدهای آموزشی کانونها و مجلات است، یعنی آنچه که یاد گرفته اند در قالب نشریات و در قالب نشست هایی که در کانون های علمی دارند به صورت تمرینی انجام می دهند که طبیعتا آثاری که تولید می شود در جشنواره علامه حلی، تکالیف پژوهشی و جاهای دیگر استفاده می شود. بنابراین در این سرفصل کانون ها و مجلات آموزش داده می شود که چگونه یک طلبه و یک فراگیر بتواند خروجی کار خودش را عرضه کند.
6. آموزش پژوهش محور: امروزه حوزه های علمیه به سمت آموزش پژوهش محور پیش می رود. در این سرفصل مولفه ها، شیوه ها و چگونگی اشراب پژوهش در آموزش و شیوه آموزش پژوهش محور فراگرفته می شود. به عنوان مثال طلبه ای که شرح لمعه می خواند باید با این آشنا شود که متن شرح لمعه چگونه پژوهش محور شود، نه اینکه متن محور و یا کتاب محور باشد، بلکه شرح لمعه پژوهش محور باشد و بتواند آن را با کتاب های دیگر تطبیق دهد.
7. نگارش آموزشی:در این سرفصل به فراگیر آموزش داده می شود که چگونه یک نگارش علمی داشته باشد، مثلا در تدوین یک مقاله چگونه بتواند آن را تدوین کند، مقدمه را چگونه باید بنویسد، چکیده چگونه باید باشد، بدنه تحقیق، منابع، ارجاعات و … چگونه باید تولید شود.
8. مشاوره پژوهشی:طبیعتا اساتید ، معاونان پژوهش استانی و معاونان پژوهش واحدهای استانی شیوه های مشاوره دادن به طلاب و مشاوره دادن به فراگیرانی که در مراکز آموزشی تحصیل می کنند را باید فرابگیرند تا بتوانند در کارهای پژوهشی به طلاب کمک کنند.
دوره سوم از چه تاریخی شروع می شود و چند روز ادامه خواهد داشت؟
سومین دوره دانش افزایی پژوهشی در دو مرحله انجام خواهد شد، مرحله اول آن از روز شنبه 24 بهمن ماه آغاز و تا 27 بهمن ماه به مدت چهار روز ادامه خواهد داشت. مرحله دوم این دوره نیز از 17 فروردین تا 20 فروردین ماه برگزار خواهد شد.
امیدواریم این دوره بتواند در آشنایی معاونان پژوهش و مدیران واحدهای آموزشی با اصول و مبانی پژوهش تاثیرگذار باشد و خروجهای خوب و نتایج خوبی در این دوره داشته باشیم.
