تکالیف قانونی برنامه هفتم توسعه برای دستیابی به مرجعیت علمی و تهیه اسناد لازم درباره علوم انسانی اسلامی از سوی وزارت علوم با همکاری حوزه های علمیه
برنامه هفتم توسعه برای رسیدن کشور به مرجعیت علمی تکالیفی را به وزارت علوم، معاونت علمی و حوزه های علمیه واگذار کرد.
🔹به گزارش خبرنگار مهر، برای اولین‌بار در برنامه هفتم توسعه به موضوع «مرجعیت علمی» پرداخته شده است. در این برنامه در ذیل ۲ ماده قانونی ۹۷ و ۹۸، راهبردهایی برای رسیدن به مرجعیت علمی جمهوری اسلامی ایران تعیین شده است.
ماده ۹۷ فصل ۲۰ برنامه هفتم توسعه به چگونگی تحقق «دانشگاه تمدن‌ساز و حکمت‌بنیان» و زمینه‌سازی انجام پژوهش‌های مأموریت‌گرا و مسأله‌محور و پاسخگویی به نیازها و مسائل کشور»، «تحقق مرجعیت علمی و سرآمدی جهانی در عرصه علوم و فناوری» و «ارتقای شتاب علمی» می‌پردازد.
🔹بر اساس این ماده قانونی؛ وزارتخانه‌های علوم و بهداشت مکلف هستند که برای تحقق این اهداف در سال اول برنامه اقدامات قانونی لازم را برای بازنگری و اصلاح «شاخص‌های ارزیابی،… و نحوه ارائه خدمات موظفی اعضای هیأت علمی» بر اساس رویکرد برنامه‌محوری از جمله مأموریت‌گرایی و مسأله‌محوری، شاگردپروری و استادمحوری انجام دهند.
🔹بر اساس تبصره ۲ این ماده قانونی؛ باتوجه به نقش مهم و حساس علوم پایه و علوم انسانی در مسیر رشد و تعالی جامعه، وزارت علوم مکلف است بر اساس توافق با مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه و با همکاری شورای تخصصی تحول و ارتقای علوم انسانی نسبت به تهیه اسناد پایه موضوعات فوق اقدام کند و آن را به‌تصویب مراجع ذی‌صلاح برساند..
از سال دوم برنامه نیز باید اقدامات مربوط به‌صورت سالانه ۱۰ درصد اجرائی شود به‌گونه‌ای که در حوزه علوم انسانی کتب مربوط اصلاح شود و در حوزه علوم پایه حداقل در دو حوزه تخصصی، وضعیت علمی کشور در سطح قابل‌قبول بین‌المللی و در سطح منطقه به رتبه اول ارتقا یابد.
اختصاص ۲۰ درصد از ظرفیت اولویت‌های پژوهشی دستگاه‌های اجرایی از سامانه نان
بر اساس بند ب این تبصره قانونی؛ موسسات و مراکز پژوهشی وابسته به دستگاه‌های اجرایی مکلفند تا پایان برنامه حداقل ۲۰ درصد از ظرفیت اولویت‌های پژوهشی سالانه خود و موضوعات جهاد تبیین را با ثبت در سامانه نظام ایده‌ها و نیازها (نان) از طریق پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دانشجویی دانشجویان آن دستگاه یا دانشجویان شاغل به تحصیل در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی وابسته به وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان بسیج اساتید، به انجام برسانند. موضوعات محرمانه مشمول این حکم نیست.
🔹تعیین مراکز علمی شاخص و قطب‌های علمی در رشته‌های تخصصی پیشران
بند «پ» ماده ۹۷ برنامه توسعه درباره شیوه ارتقای جایگاه علمی کشور و تبدیل شدن به مرجعیت علمی و فناوری منطقه است. بر اساس این بند، وزارتخانه‌های علوم و بهداشت و معاونت علمی، فناوری ریاست جمهوری مکلفند مراکز علمی شاخص و قطب‌های علمی در رشته‌های تخصصی پیشران علم و فناوری در کشور را مشخص کرده و اعتبارات مورد نیاز را برای نوسازی تجهیزات، دستگاه‌ها و ابزارهای علمی مربوط را در سقف بودجه‌های سنواتی تامین کنند.
آیین‌نامه اجرایی مربوط به این موضوع باید ظرف سه ماه از لازم‌الاجرا شدن قانون برنامه هفتم توسعه توسط معاونت علمی، فناوری ریاست جمهوری و با همکاری وزارتخانه‌های علوم و بهداشت تهیه شود و به تصویب هیأت وزیران برسد.
ماده ۹۸ قانون برنامه هفتم توسعه به موضوع فعال کردن قابلیت‌های سرزمینی و موقعیت راهبردی جمهوری اسلامی ایران و تعامل موثر با محیط بین‌المللی و منطقه‌ای اختصاص دارد. بر اساس این ماده قانونی اقداماتی باید انجام گیرد.
🔹ضرورت تصویب آیین‌نامه اجرایی ارتباط با نخبگان ایرانی خارج از کشور
یکی از اقدامات لازم برای اجرای این ماده قانون تصویب آیین‌نامه اجرایی ارتباط با نخبگان ایرانی خارج از کشور است. بر همین اساس؛ معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری مکلف است با همکاری وزارت امور خارجه ظرف سه ماه از لازم‌الاجرا شدن این قانون، آیین‌نامه اجرایی ارتباط نخبگان ایرانی خارج از کشور را تهیه کرده و به تصویب هیأت وزیران برساند. به صورتی که تا پایان برنامه امکان تعامل موثر با حداقل ۲۰ درصد از جامعه هدف فراهم شود. این اقدام در راستای ارتباط، جذب و بازگشت نخبگان و متخصصان و نقش‌آفرینی آنان در چرخه خدمت به کشور انجام می‌گیرد.
پذیرش دانشجویان خارجی نیز یکی از دیگر اقدامات لازم برای تعاملان بین‌المللی کشور است. در راستای این اهداف، وزارتخانه‌های علوم و بهداشت مکلفند با همکاری وزارت امور خارجه، دانشجویان خارجی را پذیرش کنند.
ین پذیرش باید در سقف تبادل دانشجو و تسهیل شرایط لازم برای پذیرش، رقابتی کردن قیمت‌گذاری شهریه، تقویت تبادل‌پذیری برنامه‌های درسی دانشگاه‌های کشور با دانشگاه‌های خارجی هدف و تسهیل حضور در دوران تحصیل به‌ویژه اعطای حق اقامت به مدت تحصیل، ورود و خروج مکرر، کار پاره‌وقت، بیمه درمانی و خدمات بانکی به دانشجویان خارجی انجام شود.
