پس از قرائت آیاتی چند از کلام الله مجید حجت الاسلام و المسلمین میر معزی معاون پژوهش حوزه های علمیه پیرامون راهبری پژوهش های دینی معاونان پژوهش در استانها و تحکیم و تثبیت جایگاه معاونت به عنوان مجموعه تصمیمساز پژوهش های دینی در استان ، به تبیین سیاست واسپاری مسئولیتها به استانها ، کاهش تصدی گری ستاد ، رویکرد به استقلال مالی و منابع پایدار ، نهادسازی پژوهشی توسط استانها، تقویت منابع ششگانه پژوهشی ورویکردطلاب واساتید به فضای مجازی و آشنایی بیشتر با فن آوری نوین برای تحقق نظام آموزش و پژوهش محور نکاتی را ارائه نمودند.
ایشان با اشاره به اینکه در دوره چهار ساله اخیر آموزش و ترویج پژوهش درناحیه طلاب و اساتید توسعه داده شده و معتقدیم که باید نسبت به اساتید تمرکز بیشتری داشته باشیم چون اگر استاد درگیرِ پژوهش و توانا در پژوهش شد بر طلاب هم تاثیر خواهد داشت. ابراز کردند که تاکنون بیش از هزار نفر از اساتید در کارگاههای آموزش پژوهش شرکت کرده اند و برنامهریزی برای سال ۱۴۰۰ این است که همه اساتید کارگاه مهارت پژوهشی را بگذرانند.
ایشان به اهمیت تاسیس واحدها و نهادهای پژوهشی در مراکز استانها و مناطق ویژه به دلیل ایفای نقش و رسالت خویش در استانها مثل کمیته های آزاداندیشی ، کرسی های نظریه پردازی ، ایجاد انجمن های علمی و همچنین تاسیس پژوهش سراها در استانها که آیین نامه و دستورالعمل آنها در شورای پژوهش مطرح شده و پس از تصویب و انجام اصلاحات به استانها ارسال خواهد شد، تاکید نمودند وی با بیان اینکه یکی دیگر از برنامههای معاونت پژوهش ، نیازسنجی پژوهش است که میتواند برای برنامهریزی ۵ ساله هم کمککارباشد،ابراز داشتند که انتظار از معاونین استان ها این است که در سطح مدارس این برنامهها را پیگیری وبه ثمربرسانند. ایشان با بیان اینکه یکی از برنامههای مهم معاونت پژوهش طراحی طرح جامع پژوهش برای سطح ۱ ،۲ ،۳ و ۴ بود که پس از تشکیل کارگروه ها و بحثهای مثبت مفصل در شورای پژوهش مصوب گردید . در این راستا لازم است که اساتید مقید به تولیدکتابومقاله علمی پژوهشیشوند . ایشان همچنین به اهمیت کانونهای علمی وتوجه دردوره مدیریت ۴ ساله اخیر وگسترش این کانون ها از ۷۰ کانون به ۷۰۰ کانون در سطح کشور ابراز امیدواری کردن که تا پایان سال ۱۴۰۰ این کانون ها به ۱۰۰۰کانونافزایشپیداکند.
سپس حجت الاسلام و المسلمین ملکی قائم مقام محترم مدیر حوزه های علمیه ضمن خیر مقدم به مدیران و معاونین استانها و تقدیر تشکر از حضور آنان در این جلسه با یاد و خاطره شهید سلیمانی و شهید فخری زادهو مرحوم آیتاللهیزدیسخنراآغازنمودند.
ایشان با بیان اینکه اگر در حوزه پژوهش راه پیدا نکند و پژوهش نباشد حوزه های علمیه دوام و قوام پیدا نخواهد کرد چرا که دوام و قوام هر مکتب مدیون پژوهشگران آن مکاتب است .مجاهدت های علامه امینی و اهمیت تلاش ها و پژوهشهای ایشان برای رفع شبهه از تشیع مبنی براینکه این مکتب ریشه ندارد و مکتب ساختگی است ستودنی است .علامه امینی در سخت ترین شرایط با کمترین امکانات به تولیدپرداخت و کشفی که نام آن الغدیر و از افتخارات مکتب شیعه است را به جهان اسلام و تشیع ارائه داده است ، الغدیر نتیجه پژوهش منطقی مستمر و هدفمنداست که از افتخارات دنیای اسلام و تشیع به حساب می آید .
ایشان با اشاره به اینکه در حوزه علمیه عشق و کشف جزو علائق اصلی می باشد و در مسئله علوم قرآنی و تفسیر ، علامه طباطبایی عاشق به تشیع و کشف و حل مسئله است بر لزوم بهرهگیری و الگو قرار دادن تلاش ها و مجاهدت های بزرگانی چون آیت الله بروجردی حضرت امام و شاگردانشان از جمله شهید مطهریودیگربزرگانتاکیدکردند.
ایشان با اشاره به روایات مختلف که لزوم فهم عمیق و تفقه در دین را بسیار مهم و اصل و پایه و سبب استحکام دین دانستهاند و با اشاره به اینکه احیای دین به وسیله پژوهش و آموزش و عادت دادن طلاب به تحمل سختی ها و مشکلات در این راه و لزوم بهره گیری و استفاده هرچه بیشتر از اساتید به وسیله آموزش پژوهش و ترغیب آنها به تولید پژوهش تاکید کردند.
در ادامه مدیران و معاونین پژوهش استانهای مرکزی ،یزد ، قزوین ، اردبیل ، تهران ، بوشهر ، همدان ،گیلان، فارس، کرمانشاه ، زنجان ، کرمان که در این وبینار حضور داشتند به ارائه پیشنهادها ،راهکارها ، بیان معضلات و نظریات پرداختند.که اهم و خلاصه آنها به شرح ذیل است :
1- لزوم برگزاری کارگاه های آموزش پژوهش به ویژه برای اساتید و الزام گذراندن این دوره ها توسط اساتید.
2- لزوم برگزاری کارگاه های آموزش پژوهش برای کادر اجرایی پژوهشی ازجمله معاون پژوهش استانها.
3- لزوماستفاده از جداول و آمار و استنباط وتحلیل در تحقیقات حوزوی و توجه هر چه بیشتر به محتوای پژوهش.
4- انتقاد از توجه بیش از حد آئین نامه ها و پژوهشگران به مادیات و لزوم توجه هر چه بیشتر پژوهشگران به معنویات و تاکید بر انجام وظایف دینی و اعتقادی پژوهشگران در مصوبات و آئین نامه ها.
5- ضرورت الزام طلاب به پژوهش.
6- قرار دادن پژوهش در برنامه و دروس اصلی حوزه.
7-انجام پژوهش با موضوع حوزه ها ، وظایف،خدمات و و کارهای مهمی که حوزه انجام داده و شناساندن درست حوزه به مردم در استانها
8- تربیت کتابدار و کتاب شناس برای معاونین پژوهش و کتابخانه های حوزه های علمیه.
9- نبود کتاب درسی به عنوان روش تحقیق در دروس اصلی طلاب.
10- پژوهش ها و توجه به محتوا در پژوهش و مقالات طلاب.
11- لزوم تسریع در تصویب آیین نامه و ضوابط تاسیس پژوهش سراها و ابلاغ به استانها
12- استفادهازتمامظرفیتهایپژوهشیدراستانباتفاهموهمگراییبانهادهایمختلفازجمله دانشگاهها
جمع بندی: در انتهای نشست حجت الاسلام والمسلمین میرمعزی معاون پژوهش حوزه های علمیه بر لزوم1. تقویت زیرساخت های فضاهای مجازی در استانها با توجه به شرایط موجود و درس گرفتن از آن و استفاده حداکثری از این شرایط و دعوت از اساتید برجسته حوزوی به وسیله فضای مجازی به دلیل هزینه کم و دسترسی خوب عموم طلاب 2. برگزاری اجلاسیه های استانی به صورت فصلی و منطقهای یا کشوری درطول سال 3. عمق بخشی به پژوهش هاوتوجه به ارتقاءاساتیددر امر پژوهش 4. اهتمام به شناساسی و بکارگیری محققان، خوشبختانه تاکنون شناسایی سه هزار پژوهش گر و تولید هزار کتاب در سال توسط حوزه و هزاران مقاله علمی در جهت اهداف و گفتمان انقلاب اسلامی و تاکید بر اینکه حوزه در ۴۰ سال گذشته در امر پژوهش در زمینه گفتمان انقلاب اسلامی بسیار خوب عمل کرده ، به طوری که حوزه حدود ۴ هزار کتاب و اثر علمی که برگزیده جشنواره و یا موسسات علمی هست در ۱۷ رشته علمی داشته است 5. حوزه نباید خود را دست کم بگیرد ، و اگر انتقاد یا صحبتی در مورد مشکلات پژوهشی میشود نسبت به وصول به ایده آل هامی باشد.
6. آییننامه پنج نمره پژوهشی برای امتحان شفاهی یا آیین نامه ارتقاء اساتید و اخذ کد استادی ، مشروط به گذراندن کارگاههای پژوهشی ، و دیگرآیین نامه ها 7. لزوم توجه بیشتر پژوهشگران وطلاب به اخلاق پژوهشی و معنویات8. فعالتر شدن شورای پژوهش در استانها و نظارت شوراها بر اجرایی شدن مصوبات تاکید کردند.9. باوجود فقدان بودجه و بحران مالی شدیددر چهار سال اول دوره مدیریت آیت الله اعرافی آییننامههای لازم در حمایت از پژوهش تصویب شده است و در دوره بعدی لازم است این آئین نامه ها جامه عمل پوشیده و اجرائی شوند.
در پایان اینوبینار از کتاب اولویتهای پژوهشی کلام اسلامی دهمین اثر از کلان طرح نیازسنجی پژوهشی دانشهای حوزوی در معاونت پژوهش حوزههای علمیه است که توسط یکی از محققان حوزوی با مشارکت انجمن کلام حوزه و دیگر مراکز علمی و پژوهشي، صاحبنظران و پژوهشگران حوزه و دانشگاه، تهیه شده است.
این اثر که طی فرایندی روشمند بدست آمده است محصول بررسیها و پالایشهای مکرر است و نتایج آن در قالب، 1050 عنوان پژوهشی ارائه شده است که 302 عنوان اولویت “الف”، 690 عنوان اولویت “ب” و 58 عنوان اولویت “ج” را به خود اختصاص دادهاند.
مجموعه حاضر در کناردیگر کتابهای نیازسنجی دانشهای حوزوی در سایت معاونت پژوهش حوزههای علمیه در قسمت محصولات مدیریت مطالعات و برنامه ریزی در اختیاز پژوهشگران قرار خواهد گرفت.